Μετά την υπουργική απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για το «νέο ολοήμερο νηπιαγωγείο» (Υ.Α. 130272/Δ1/5-8-2016, ΦΕΚ 2670/Β/26-8-2016) με την οποία το Δημόσιο Νηπιαγωγείο δέχτηκε ένα σοβαρό πλήγμα, έχουμε μια ακόμα επικίνδυνη εξέλιξη για την προσχολική αγωγή: με απόφαση, στο πρόσφατο συνέδριό της (1-3/12/2016), η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) ζητά την υπαγωγή των δημόσιων νηπιαγωγείων στους δήμους στα πρότυπα των παιδικών σταθμών. Πιο συγκεκριμένα στην απόφαση του συνεδρίου αναφέρεται:
«ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΕΝΩΝ ΔΟΜΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ
Προτείνουμε τη διοικητική μεταφορά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όλων των αποκεντρωμένων υπηρεσιών της Κεντρικής και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης που είναι χωροθετημένες σε περιφερειακό ή δημοτικό επίπεδο, στην αντίστοιχη Περιφέρεια ή το Δήμο, είτε οι αρμοδιότητές τους αφορούν «τοπική υπόθεση», είτε αφορούν «αποστολή του κράτους» (οπότε θα ασκούνται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση κατ΄ εκχώρηση εξουσίας από την Κεντρική Διοίκηση).
Με τον τρόπο αυτό, η αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων συνοδεύεται από τους αντίστοιχους πόρους, διότι διασφαλίζεται η συνολική υπαγωγή των μεταφερόμενων υπηρεσιών στην πολιτική διεύθυνση της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με το σύνολο των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων και της υλικοτεχνικής υποδομής τους, χωρίς να χρειαστεί η χωρική μετακίνηση του προσωπικού και της υποδομής αυτών. Ενδεικτικά, οι κρατικές δομές που προτείνουμε να μεταφερθούν διοικητικά στην πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι οι ακόλουθες: τα Κοινωνικά Ιδρύματα, τα Νηπιαγωγεία, τα Γραφεία του ΟΑΕΔ, οι Δομές πρόληψης και οι Δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, περιλαμβανομένων των Κέντρων Υγείας (ιδίως των αστικού τύπου), πλην του υγειονομικού προσωπικού τους».
Για εμάς τους εκπαιδευτικούς, η θέση αυτή είναι γνώριμη, αφού ο σχεδιασμός του «Καλλικράτη» περιλαμβάνει το πέρασμα δομών της δημόσιας εκπαίδευσης στην τοπική αυτοδιοίκηση στα πλαίσια της πολιτικής των αποκεντρωμένων διοικήσεων. Αντίστοιχη προσπάθεια έγινε το 1994, όταν η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προσπάθησε με το νόμο για την αποκέντρωση να περάσει τη δημόσια εκπαίδευση στην τοπική αυτοδιοίκηση, μια προσπάθεια που το εκπαιδευτικό κίνημα ανέτρεψε με τους αγώνες του.
Η απόφαση αυτή της Κ.Ε.Δ.Ε δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να εκφράζει αυτό που χρόνια προσπαθούν για το Δημόσιο Νηπιαγωγείο: να γίνει πεδίο εμπορευματοποίησης και χώρος εφαρμογής όλων των μορφών ελαστικής εργασίας, όπως ήδη γίνεται στις περισσότερες δομές των δήμων. Εξάλλου και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην τελευταία ανακοίνωσή της δηλώνει ότι «η παροχή προσχολικής εκπαίδευσης κοστίζει σχετικά λίγο» ενώ στις «καλές πρακτικές» για το συγκεκριμένο χώρο προκρίνει την επιδότηση των γονιών με την παροχή κουπονιών ώστε να έχουν τα παιδιά «ποιοτική προσχολική εκπαίδευση». Σε αυτή την κατεύθυνση, και ο υπουργός Παιδείας, στην τελευταία συνέντευξή του δήλωσε ότι για την εκπαίδευση είναι «άμεση προτεραιότητα το στρατηγικό ζήτημα του αποκεντρωμένου, αυτοδιοίκητου και αυτονομημένου εκπαιδευτικού συστήματος». Η κυβέρνηση λοιπόν, αντιγράφει στο σχεδιασμό της για το νηπιαγωγείο την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ για την «Πρώιμη παιδική φροντίδα και εκπαίδευση». Αυτή την πολιτική υπηρετούν σήμερα και οι δήμαρχοι που στηρίζουν τις μνημονιακές πολιτικές στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Στους εκπαιδευτικούς όμως είναι γνώριμη και η υποβάθμιση των σχολείων από την τοπική αυτοδιοίκηση, αφού οι δήμοι στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν αποδίδουν το σύνολο των λειτουργικών δαπανών, στερούν χρήματα από τις δαπάνες επισκευών, δεν υποστηρίζουν τα σχολεία με τις υπηρεσίες τους ενώ λειτουργούν τις δικές τους δομές με ελαστικές σχέσεις εργασίας (προσωπικό παιδικών σταθμών, καθαριότητας, σχολικοί φύλακες, σχολικοί τροχονόμοι κ.α.).
Με αυτά τα δεδομένα πως άραγε θα μπορέσει η τοπική αυτοδιοίκηση να ανταποκριθεί στις ανάγκες των νηπιαγωγείων; Μήπως θα υποχρεώσει τους γονείς να πληρώνουν δίδακτρα ή να χρησιμοποιούν κουπόνια όπως γίνεται στους παιδικούς σταθμούς; Και πώς συνάδει αυτό με τη δωρεάν παιδεία; Και τι θα γίνει με το πρόγραμμα των νηπιαγωγείων (αναλυτικό και ωρολόγιο πρόγραμμα, έναρξη και λήξη μαθημάτων, διακοπές κλπ); Θα είναι το ίδιο ή θα εξαρτάται από τις οικονομικές δυνατότητες και την «πολιτική κατεύθυνση» κάθε δήμου; Και πώς αυτό συνάδει με τον ενιαίο χαρακτήρα της εκπαίδευσης; Επίσης, προκειμένου να εξοικονομήσει πόρους, θα κρατήσει το ισχύον ωράριο των νηπιαγωγών; Ή θα το αυξήσει, όπως εξάλλου συμβαίνει με το προσωπικό των παιδικών σταθμών; Και φυσικά, οι ανάγκες σε προσωπικό θα καλύπτονται από μόνιμους διορισμούς ή από ελαστικά εργαζόμενους νηπιαγωγούς ή/και άλλες ειδικότητες χωρίς μόνιμη σχέση εργασίας;
Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι πιθανή υπαγωγή των νηπιαγωγείων στην τοπική αυτοδιοίκηση θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την υποβάθμιση του παιδαγωγικού ρόλου και του περιεχομένου της προσχολικής εκπαίδευσης και την καταστρατήγηση των εργασιακών δικαιωμάτων των νηπιαγωγών. Θα μπορούσε να απειλήσει ακόμα και τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της προσχολικής εκπαίδευσης αποκόπτοντάς την από την πρωτοβάθμια και την εποπτεία του υπουργείου παιδείας. Επιπλέον, θα αποτελέσει την αρχή για περαιτέρω αποκέντρωση των δομών της εκπαίδευσης, με πρώτο στόχο τα δημοτικά σχολεία.
Συναδέλφισσες/συνάδελφοι,
Η πρόταση της ΚΕΔΕ έρχεται σε μια περίοδο που το νηπιαγωγείο είναι από τα μεγάλα θύματα των συντηρητικών αναδιαρθρώσεων στην εκπαίδευση. Αυτό αναδείχθηκε στην 85η Γενική Συνέλευση του κλάδου όπου ψηφίστηκε το πλαίσιο για 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση (δίχρονη υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή και εκπαίδευση και 12χρονο ενιαίο δημόσιο και δωρεάν υποχρεωτικό σχολείο). Αναδείχθηκε, επίσης, ότι ο ενιαίος τύπος ολοήμερου νηπιαγωγείου αποτελεί περαιτέρω υποβάθμιση της προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης, κλείνοντας τμήματα και ανοίγοντας το δρόμο για τα «voucher» και την περαιτέρω εμπορευματοποίησή της.
Δηλώνουμε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια, από όπου κι αν προέρχεται, που στοχεύει στην υποβάθμιση του παιδαγωγικού ρόλου της προσχολικής αγωγής, θα βρει απέναντί της το εκπαιδευτικό και γονεϊκό κίνημα.
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:
- Να θεσμοθετηθεί τώρα η διετής υποχρεωτική φοίτηση για όλα τα παιδιά σε ένα Δημόσιο και Δωρεάν Νηπιαγωγείο, το οποίο θα λειτουργεί με αποκλειστική ευθύνη τους κράτους και του Υπουργείου Παιδείας. Δεν θα επιτρέψουμε καμία υποβάθμιση του Δημόσιου Νηπιαγωγείου.
- Πλήρη οικονομική κάλυψη όλων των δαπανών από το κράτος, χωρίς καμιά επιβάρυνση των γονέων και χωρίς κανενός είδους ανταποδοτική λειτουργία.
- Μαζικούς μόνιμους διορισμούς νηπιαγωγών, καθώς και ειδικού εκπαιδευτικού και βοηθητικού προσωπικού.
- Να ιδρυθούν όλες οι απαραίτητες και να στελεχωθούν άμεσα οι υπάρχουσες δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης που είναι αναγκαίες για την υποστήριξη όλων των νηπίων και προνηπίων που έχουν ανάγκη.
- Να ακυρωθεί η υπουργική απόφαση για τον ενιαίο τύπο ολοήμερου νηπιαγωγείου που υποβαθμίζει τον αντισταθμιστικό του ρόλο και αποκλείει παιδιά από τη φοίτηση σε αυτό. Να εξασφαλιστεί η καθολική συμμετοχή όλων των παιδιών στο δημόσιο νηπιαγωγείο.
Καλούμε τη Δ.Ο.Ε να πάρει θέση, υπερασπίζοντας τα εργασιακά δικαιώματα των νηπιαγωγών και κυρίως υπερασπίζοντας το δικαίωμα των παιδιών για δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση.
Ζητάμε από το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε να πραγματοποιήσει άμεσα συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας με σκοπό να μπει επιτέλους και οριστικά ένα τέλος στα σενάρια περί μεταφοράς των νηπιαγωγείων στους δήμους και να καθοριστεί η διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης.
