ΚΟΡΑΚΙΑ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ (ανακοίνωση του Συντονιστικού Νηπιαγωγών)

Το Συντονιστικό Νηπιαγωγών επέλεξε με υπευθυνότητα και σεβασμό, όλο αυτό το διάστημα που η Ελλάδα ολόκληρη και ο εκπαιδευτικός κόσμος κάνει μαζικό αγώνα για να σωθεί όση αξιοπρέπεια έχει απομείνει, να μην κάνει ανακοινώσεις για τα ιδιαίτερα-ιδιότυπα προβλήματα του Νηπιαγωγείου και των Νηπιαγωγών.

Όμως, τώρα η κατάσταση στα Νηπιαγωγεία είναι οριακή, θυμίζει τον πίνακα του Van Gogh. Μαύρα σύννεφα στον ορίζοντα, το τέλος μιας διαδρομής και κοράκια να πετούν απειλητικά πάνω από το Νηπιαγωγείο που ασθμαίνει. Είναι θέμα χρόνου η κατάρρευση του Νηπιαγωγείου που είναι το ‘’θεμέλιο’’ της εκπαίδευσης. Και η κατάρρευση των θεμελίων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση όλου του οικοδομήματος.

Αν και επικρατεί απίστευτο χάος, υπάρχει οργανωμένη διαπλοκή συμφερόντων και μεθοδεύσεις με χειρουργική ακρίβεια. Ιδιωτικά συμφέροντα που αποσκοπούν στην αύξηση του κέρδους τους, ομάδες πανεπιστημιακών που έχουν αποκτήσει φήμη και χρήμα από την  ενασχόλησή τους με την προσχολική εκπαίδευση και δεν υποστηρίζουν το Νηπιαγωγείο και τους Νηπιαγωγούς σ` αυτές τις κρίσιμες στιγμές, ομάδες ατόμων σε διοικητικές υπηρεσίες του ΥΠΔΒΜΘ, οι οποίες κάθε φορά που η κατάσταση γίνεται εκρηκτική, αποστέλλουν εγκύκλιους και αποφάσεις με μοναδικό σκοπό την εκτόνωση της κατάστασης…

Πιο συγκεκριμένα:

1)      Τα μυθεύματα για την τήρηση της υποχρεωτικής φοίτησης των νηπίων που την 31^η Δεκεμβρίου του έτους εγγραφής συμπληρώνουν ηλικία πέντε ετών. Ένας ανενεργός στην ουσία νόμος (Ν3518/2006, αρ.73, παρ.1) συνοδευόμενος από εγκυκλίους που δεν εφαρμόζονται, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει δυνατότητα εγγραφής στο Νηπιαγωγείο των νηπίων, που υπάγονται στην υποχρεωτική φοίτηση. Έγινε προσπάθεια να διευθετηθεί το πρόβλημα με Βεβαιώσεις παρακολούθησης, με υπουργικές αποφάσεις πρόχειρες και κυριολεκτικά της τελευταίας στιγμής[1].

Οι βεβαιώσεις αυτές στην ουσία είναι ένα «διακοσμητικό» δικαιολογητικό εγγραφής στο Δημοτικό Σχολείο, αφού κανένα κώλυμα εγγραφής δεν υφίσταται σε περίπτωση απουσίας τους. Χιλιάδες παιδιά σ’ όλη την Ελλάδα δεν φοίτησαν καθόλου σε Νηπιαγωγείο ή φοίτησαν σε μονάδες που αυτοαποκαλούνται ‘’προσχολικής αγωγής’’ στελεχωμένες από άτομα που δεν έχουν –αρκετές φορές– καμία σχέση με την εκπαίδευση, χωρίς άδεια λειτουργίας από το ΥΠΔΒΜΘ, ανεξέλεγκτες και σε κάποιες περιπτώσεις επικίνδυνες για την παροχή εκπαίδευσης στα παιδιά αυτής της ηλικίας.  Δυστυχώς μέχρι τώρα δεν έχει δοθεί από το Υπουργείο κανένα στοιχείο σχετικό με τα αποτελέσματα των καταμετρήσεων και τον αριθμό των νηπίων που υπάγονται στην υποχρεωτική φοίτηση και δεν φοίτησαν.

Από ό,τι φαίνεται το συγκεκριμένο θέμα δεν προβληματίζει το ΥΠΔΒΜΘ, αφού λύνεται εύκολα με μια νέα υπουργική απόφαση που θα επινοήσει, όπως κάθε χρόνο κατά την περίοδο των εγγραφών, η οποία δεν θα εφαρμοστεί ποτέ!

2)      Αντίθετα η «ηγεσία  του Υπουργείου προβληματίζεται να προχωρήσει στη διοικητική ενσωμάτωση των νηπιαγωγείων στα Δημοτικά σχολεία και με σχετική εγκύκλιο σας ζητά να προτείνεται ή όχι τη διοικητική ενσωμάτωση των νηπιαγωγείων στα Δημοτικά σχολεία» (Μελέτη περίπτωσης κατά τη διαδικασία της συνέντευξης υποψηφίων Διευθυντών σχολικών μονάδων το έτος 2011).

Και όταν το Υπουργείο προβληματίζεται, «επιστρατεύονται» οι υποψήφιοι Διευθυντές των Δημοτικών Σχολείων να απαντήσουν. Οι αρχιτέκτονες της νέας ‘’Αρχιτεκτονικής της Εκπαίδευσης’’ αποφάσισαν να ενεργήσουν με αριστοτεχνικό τρόπο. Η καλύτερη μορφή κατευθυνόμενης δημόσιας διαβούλευσης ήταν να έχουν την «γνώμη» των υποψηφίων Διευθυντών που «χαμένοι στη μετάφραση» των είκοσι και πλέον εγκυκλίων που αλληλοαναιρούνταν μέσα από τα διλήμματα του τύπου Διευθυντής ή Σύμβουλος, εγκλωβισμένοι όλο το καλοκαίρι, περίμεναν να τελειώσει το μαρτύριο της κρίσης τους. Με αυτή την εξαιρετική μορφή διαβούλευσης, έχεις φέρει τον υποψήφιο σε κατάσταση καταστολής και σε τέτοιο σοκ που μπορείς να του υποβάλλεις οτιδήποτε. Στο ενδεικτικό πλαίσιο απάντησης ο υποψήφιος αναμενόταν μεταξύ άλλων να παρουσιάσει τα οφέλη/ ζημίες ή πιθανές δυσλειτουργίες από την εφαρμογή της διοικητικής ενσωμάτωσης των Νηπιαγωγείων, όχι μόνο στη διοικητική λειτουργία του σχολείου, αλλά και στην εκπαιδευτική διαδικασία των σχολικών μονάδων. Πρόκειται για ύπουλη μεθόδευση προκατασκευασμένων απαντήσεων, με στόχο η διοικητική ενσωμάτωση να γίνει μελλοντικά και ολική. Αυτό συνδέεται με την κατάργηση των γραφείων εκπαίδευσης, προτού δημιουργηθούν οι δομές που θα τα αντικαταστήσουν.

Μέσα σ’ αυτό το χάος όπου εμπλέκονται –σύμφωνα με τα δημοσιεύματα που έχουν διαρρεύσει στον τύπο, σχολικές κοινότητες, συνεταιρισμοί, σχολικά συμβούλια, υπερδιευθυντές-μάνατζερ και ενοποιήσεις Πρωτοβάθμιας-   Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, το Νηπιαγωγείο δεν έχει θέση με τη μορφή που έχει σήμερα. Η ολική ενσωμάτωσή του θα του δώσει τη μορφή φροντιστηριακού τμήματος για προετοιμασία των παιδιών για το Δημοτικό. Ίσως γι’ αυτό έχουν «παγώσει» πολύ σημαντικά θέματα για τη λειτουργία των Νηπιαγωγείων όπως:

Αναμόρφωση του ΠΔ200/98 «Οργάνωση και λειτουργία των Νηπιαγωγείων»

Η 19μελής επιτροπή – σύμφωνα με δημοσίευμα στον τύπο, συνεδρίασε στις 6/12/2010 και έπρεπε να καταθέσει τις προτάσεις της μέχρι το Μάρτιο του 2011. Ένα χρόνο μετά δεν υπάρχει καμία πληροφόρηση σχετική με το θέμα.

Η οργανικότητα των Νηπιαγωγείων

Η οργανικότητα των Νηπιαγωγείων παραμένει ίδια, παρά τη θεσμοθέτηση του ολοήμερου Νηπιαγωγείου, την υποχρεωτική φοίτηση των νηπίων πρώτης ηλικίας με τον Ν3518/2006 και την αλλαγή και διεύρυνση του ωρολογίου προγράμματος με την Φ.32/190/81670/Γ1/20-7-2007 ΥΑ (ΦΕΚ1420/2007 τ.Β΄). Εξάλλου, ο Νόμος 3848/2010, κεφ.Β΄ «Επιλογή στελεχών της εκπαίδευσης», αρ.10, θ) προβλέπει την περίπτωση τριθέσιων και άνω Νηπιαγωγείων και αναφέρει σχετικά «…προϊσταμένων τριθέσιων και άνω νηπιαγωγείων…». Το Συντονιστικό Νηπιαγωγών θεωρεί επιτακτική ανάγκη να αυξηθεί η οργανικότητα στα Νηπιαγωγεία, για να αποφευχθούν πολλές δυσλειτουργίες  στην οργάνωση και τη λειτουργία των Νηπιαγωγείων. Η πρόταση αυτή υπήρξε κεντρική θεματική ενότητα στην Πανελλαδική Συνάντηση των Νηπιαγωγών (8 Μάρτη 2009).

Το ωράριο των Νηπιαγωγών

Παρά τις επίμονες προσπάθειες του Συντονιστικού Νηπιαγωγών μετά την Πανελλαδική Συνάντηση Νηπιαγωγών το 2009, την ηλεκτρονική συγκέντρωση χιλιάδων υπογραφών και συνεχείς πιέσεις προς αρμόδιους φορείς του ΥΠΔΒΜΘ δεν έχει γίνει καμία ενέργεια για τη νομοθέτηση ωραρίου Νηπιαγωγών, το οποίο να είναι σύμφωνο με αυτό που ισχύει στην υπόλοιπη Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Νηπιαγωγών και είναι στο έλεος του εκάστοτε Υπουργού που έχει τη δυνατότητα να το αυξάνει κατά βούληση. Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι:
1. Επειδή οι θέσεις των Νηπιαγωγών στα Νηπιαγωγεία είναι ενιαίες, χωρίς να γίνεται οποιαδήποτε διάκριση σε πρωινό ή απογευματινό ωράριο, κλασικό ή ολοήμερο πρόγραμμα, εξίσου ενιαίο πρέπει να είναι και το ωράριο των Νηπιαγωγών που υπηρετούν σε αυτές.

2. Λόγω των ιδιαζουσών συνθηκών που επικρατούν στο Νηπιαγωγείο, οι Νηπιαγωγοί είναι υποχρεωμένοι να βρίσκονται σε κατάσταση άμεσης ετοιμότητας, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, αλλά και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος (καθημερινή εφημερία) και κατά τη διάρκεια προσέλευσης και αναχώρησης των νηπίων. Άρα ο συνολικός διδακτικός χρόνος αρχίζει να λογίζεται από την ώρα προσέλευσης των νηπίων, εκτείνεται και κατά τη διάρκεια του διαλείμματος και τελειώνει με τη λήξη του χρόνου αποχώρησης των νηπίων
3. Η διδακτική ώρα διαρκεί 45 λεπτά της ώρας, όπως δηλ. ισχύει και για τους υπόλοιπους-εκπαιδευτικούς.
4. Οι προϊσταμένες που καλούνται να αντεπεξέλθουν σε ποικίλα καθήκοντα (εκπαιδευτικά, διοικητικά οικονομικά και οργανωτικά), οφείλουν να έχουν μειωμένο διδακτικό ωράριο, όπως ισχύει για τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς.
Με βάση τα παραπάνω, καταλήγουμε στην ακόλουθη πρόταση νόμου:

ΩΡΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ:

α) Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο διδασκαλίας των Νηπιαγωγών, που υπηρετούν στα δημόσια Νηπιαγωγεία, ορίζεται από το χρόνο ισχύος του παρόντος, ως εξής: Ι) Προϊστάμενες Νηπιαγωγείων: διδακτικές ώρες 20. ΙΙ) Νηπιαγωγοί: διδακτικές ώρες (45λεπτες) 24, αν έχουν μέχρι 10 έτη υπηρεσίας, διδακτικές ώρες 23, αν έχουν από 10 μέχρι 15 έτη υπηρεσίας, διδακτικές ώρες 22, αν έχουν μέχρι 20 έτη υπηρεσίας και διδακτικές ώρες 21, αν έχουν πάνω από 20 έτη υπηρεσίας.

β) Στους Νηπιαγωγούς, που συμπληρώνουν τον οριζόμενο στην προηγούμενη περίπτωση χρόνο υπηρεσίας μέχρι 31 Δεκεμβρίου, ανατίθεται μειωμένο ωράριο διδασκαλίας από την 1η Σεπτεμβρίου του ιδίου έτους και στους λοιπούς από την 1η Σεπτεμβρίου του επόμενου διδακτικού έτους.

Η απόσυρση της εγκύκλιου Φ.32/190/81670/Γ1/20-7-2007 ΥΑ (ΦΕΚ1420/2007 τ.Β΄)

Μια εγκύκλιος που ήρθε το καλοκαίρι του 2007, με την οποία αυξήθηκε αυθαίρετα το ωράριο του Νηπιαγωγείου και κατά συνέπεια και των Νηπιαγωγών. Καθιερώθηκαν  πρωινές  ζώνες  με αυθαίρετα κριτήρια λειτουργίας και  διαμορφώθηκε στο ολοήμερο ένας διαχωρισμός ζωνών διαθεματικότητας επικίνδυνος -ακόμα και από βιολογικής άποψης. Χαλαρός το πρωί, εξουθενωτικός το μεσημέρι και το απόγευμα που το νήπιο είναι εξαντλημένο. Από την πρώτη στιγμή υπήρξαν πολύ έντονες αντιδράσεις, όμως δεν αποσύρθηκε και η αποσπασματική λειτουργία, καθώς και η παρερμηνεία της έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στη λειτουργία των Νηπιαγωγείων και μεγάλη πίεση στους Νηπιαγωγούς.

Η αποδυνάμωση  των ολοήμερων τμημάτων

• Υπάρχουν πολύ μεγάλες πιέσεις για να δοθεί η δυνατότητα αποχώρησης των παιδιών σε διαφορετικές ώρες πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος. Οι πιέσεις είναι από άτομα που θα ήθελαν το Νηπιαγωγείο να λειτουργεί όταν και όπως θέλουν αυτοί και σύμφωνα με τις επιθυμίες τους. Δεν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει πρόγραμμα και υποβαθμίζουν το εκπαιδευτικό έργο  θεωρώντας ότι το ολοήμερο  σχολείο παρέχει μόνο φύλαξη στα παιδιά. Η δυνατότητα αποχωρήσεων που δόθηκε σε προγράμματα Δημοτικών Σχολείων εφαρμόστηκε γιατί εκεί υπάρχουν διδακτικές ώρες με διδακτικό αντικείμενο που ο μαθητής έχει δικαίωμα να επιλέξει αν θα παρακολουθήσει ή όχι. Στο Νηπιαγωγείο το πρόγραμμα  είναι ενιαίο και οι δραστηριότητες εξελίσσονται  από το πρωί ως το απόγευμα. Αν ένα νήπιο αποχωρεί ενδιάμεσα θα έχει αποσπασματική και ελλιπή γνώση σε σχέση με τα υπόλοιπα νήπια και δεν θα έχει την ολοκληρωμένη εικόνα του θέματος με το οποίο ασχολήθηκαν.
• Η πιθανή εφαρμογή της εγκυκλίου Φ.50/288/63058/Γ1/02-06-2011 και στο Νηπιαγωγείο, που θέτει ως προϋπόθεση για τις εγγραφές στο Ολοήμερο τμήμα του Δημοτικού την προσκόμιση βεβαίωσης εργασίας ή βεβαίωσης ανεργίας του γονέα/κηδεμόνα, θα καταργήσει ουσιαστικά τα Ολοήμερα τμήματα τόσο στην επαρχία όπου οι γονείς είναι αγρότες, όσο και στις περιοχές που φοιτούν νήπια  από ευπαθείς ομάδες .
• Η συνεχιζόμενη για χρόνια απαράδεκτη τακτική του ΥΠΔΒΜΘ να μην δίνει λύση και να μην κάνει κανέναν σοβαρό σχεδιασμό  για το θέμα των τραπεζοκόμων έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα και εντάσεις ανάμεσα σε συλλόγους γονέων, εκπαιδευτικούς και σχολικές επιτροπές.

Ελλειμματική επιμόρφωση

• Η υπολειτουργία, σχεδόν κατάργηση των Διδασκαλείων, που παρείχαν πολύ σημαντική διετή επιμόρφωση, αποτελεί σοβαρή απώλεια για τους εκπαιδευτικούς. Η επιμόρφωση αυτού του τύπου έδινε τη δυνατότητα επαφής του πολύτιμου κεφαλαίου, που είναι η πολύχρονη «πείρα από την τάξη» με τη σύγχρονη γνώση.
• Το αντίθετο αποτέλεσμα είχε το Μείζον Πρόγραμμα Επιμόρφωσης. Το ΜΠΕ σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε  με προχειρότητα και ανευθυνότητα. Ένα μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού κόσμου εγκλωβίστηκε -αφού δεν είχε άλλη διέξοδο για επιμόρφωση- και σύρθηκε σ΄ έναν αγώνα δρόμου χωρίς νόημα, με μοναδικό στόχο να προλάβουν τις προθεσμίες και τις ημερομηνίες παράδοσης των «υποτιθέμενων» εργασιών, που οι περισσότερες ήταν του τύπου «αντιγραφή – επικόλληση – αλλαγή  γραμματοσειράς». Υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις από επιμορφωτές και επιμορφούμενους τόσο για το περιεχόμενο, όσο και για τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος.
  •  Αλλά και οι Σχολικοί Σύμβουλοι Προσχολικής Αγωγής δεν είχαν καμία επιμόρφωση σχετική με το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο, το οποίο άρχισε να εφαρμόζεται πιλοτικά στα Νηπιαγωγεία που ορίστηκαν από το ΥΠΔΒΜΘ την τρέχουσα σχολική χρονιά. Ήταν παγιδευμένοι στην πρωτοφανή για τα εκπαιδευτικά δεδομένα, μαραθώνια δεκάμηνη διαδικασία για την επιλογή και την τοποθέτησή τους. Εκρηκτικό κλίμα δημιουργήθηκε από τα πολλά λάθη, αποκλεισμούς και αλλαγές στη μοριοδότηση, ακόμα και μετά από τις συνεντεύξεις. Νηπιαγωγός αποκλείστηκε, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή λίγο πριν την τοποθέτησή της, ενώ είχε περάσει όλη τη διαδικασία, γιατί δεν πληρούσε τα κριτήρια να  είναι υποψήφια! Οι νέοι  Σχολικοί Σύμβουλοι Προσχολικής Αγωγής  χωρίς οι ίδιοι να έχουν επιμορφωθεί,είναι αυτοί  που θα κληθούν να μας επιμορφώσουν αλλά και να μας αξιολογήσουν!

Αξιολογήσεις των …αυτοαξιολογήσεων

Σοβαρό πρόβλημα έχει προκύψει από την εφαρμογή του προγράμματος »Αυτοαξιολόγηση σχολικών μονάδων». Σύμφωνα με την Φ12/1002/128259/Γ1-8-11-2011 ορίσθηκαν 27 Νηπιαγωγεία στην Αττική και το 44,5% του δείγματος είναι Ιδιωτικά. Το δείγμα αυτό δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιπροσωπευτικό, αφού στην πραγματικότητα ο αριθμός των Ιδιωτικών Νηπιαγωγείων με νόμιμη άδεια λειτουργίας είναι πολύ μικρός σε σχέση με τα Δημόσια. Ορίσθηκαν Ιδιωτικά ως λύση ανάγκης, γιατί οι σύλλογοι διδασκόντων στα Δημόσια Νηπιαγωγεία αρνήθηκαν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα. Η εξαγωγή συμπερασμάτων θα είναι άχρηστη για το γενικό σύνολο και η πιθανή γενίκευσή τους  εγκληματική και επικίνδυνη.

Χαμένοι στη μετάφραση

Τώρα έγινε κατανοητό γιατί περίπου το 1/3 του περιεχομένου της αλληλογραφίας στα σχολεία χρειάζεται οπωσδήποτε μια δεύτερη και τρίτη – κάποιες φορές – ανακοινοποίηση στο ορθό. Υπάρχει βιασύνη, ανευθυνότητα, ελλιπής σχεδιασμός.  Γιατί η εκπαιδευτική πράξη σχεδιάζεται με γνώμονα τα προσωπικά και οικονομικά συμφέροντα κάποιων ομάδων.

Καμιά βασική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει για το Νηπιαγωγείο, όσο επικρατεί ένα τέτοιο  κλίμα. Είναι επιτακτική η ανάγκη για τη μελέτη και εκπόνηση ενός οργανωμένου σχεδίου για το Νηπιαγωγείο, έτσι ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά αυτή η σημαντική βαθμίδα της εκπαίδευσης.

Επισημαίνουμε  πως το Συντονιστικό Νηπιαγωγών, σαν κομμάτι της μαχόμενης εκπαίδευσης είναι εδώ, και θα συνεχίσει να παλεύει για δημόσια και δωρεάν παιδεία , για ουσιαστική δημόσια και δωρεάν πρώιμη παρέμβαση, για τη δημιουργία των δομών εκείνων που θα υποδεχτούν παιδιά με   ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες ,για πραγματικά δημόσιο και υποχρεωτικό Νηπιαγωγείο, με εκπαιδευτικούς περήφανους που δημιουργούν μέσα σε κλίμα παιδαγωγικής ελευθερίας και όχι κάτω από το φόβο των διαρκών αξιολογήσεων και παιδιά που μαθαίνουν μέσα σε κλίμα χαράς και όχι μέσα από μια ατέρμονη προσπάθεια αφανισμού της παιδικής ηλικίας.

Θα σταθούμε απέναντι σε εκπαιδευτικές πολιτικές  και συμφέροντα που υπονομεύουν το δημόσιο χαρακτήρα του Νηπιαγωγείου και επιδιώκουν  την ιδιωτικοποίηση  του.

Το περιεχόμενο του κειμένου σε πιο περιληπτική μορφή μπορείτε να το βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση

http://www.nipiagogoi.gr/sintonistiko2012-2.pdf