Το μακρινό πια 1958, ο φόβος για τη χρήση πυρηνικών όπλων επικρατούσε λόγω του Ψυχρού Πολέμου, δηλαδή, του διαρκούς ανταγωνισμού και εξοπλισμού με πυρηνικά όπλα των ισχυρότερων κρατών της εποχής. Ήδη, οι ΗΠΑ, πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχαν χρησιμοποιήσει ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι προκαλώντας σοκ στην ανθρωπότητα για την καταστροφική δύναμη αυτού του νέου όπλου.
Το 1958 λοιπόν, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Τραφάλγκαρ του Λονδίνου για να διαμαρτυρηθούν. Οι διαδηλωτές, βρέθηκαν εκεί για να ξεκινήσουν μια πορεία προς το Atomic Weapons Research Establishment, σε ένα μικρό χωριό όπου η Αγγλία πραγματοποιούσε έρευνα, παραγωγή και δοκιμές όπλων. Τότε παρουσιάστηκε για πρώτη φορά και ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα διαμαρτυρίας στον κόσμο: το σύμβολο της ειρήνης.
Σχεδιασμένο από τον Άγγλο ειρηνιστή καλλιτέχνη Gerald Holtom, το σύμβολο ήταν απλό αλλά κατανοητό: ένας κύκλος που συμβολίζει τη Γη, με γραμμές που δείχνουν προς στο εσωτερικό του, σχηματίζοντας το γράμματα “Ν” και “D”, για τον Nuclear Disarmament, δηλαδή, τον «Πυρηνικό Αφοπλισμό» (δες τα σχέδια στο τέλος του κειμένου).
Ο Holtom αποκάλυψε ότι έβλεπε το σύμβολο ως ένα άτομο σε απόγνωση, που στέκεται με απλωμένα χέρια. Ο καλλιτέχνης είπε επίσης πως επηρεάστηκε από τον πίνακα του Francisco Goya, Η Τρίτη του Μάη 1808.
Σύντομα, το σύμβολο πέρασε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου έχασε την αυστηρή συσχέτιση με τα πυρηνικά όπλα και χρησιμοποιήθηκε ως ένδειξη ειρήνης κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για τα πολιτικά δικαιώματα.
Η πλειοψηφία του κόσμου είδε για πρώτη φορά το σύμβολο κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ και, μάλιστα, βρέθηκε ακόμα και σε κράνη Αμερικανών στρατιωτών.
Μέχρι το 1969, το σύμβολο είχε εξελιχθεί σε ένα γενικότερο σύμβολο ειρήνης.
Γρηγόρης Λαμπράκης: Ο παντοτινός Μαραθωνοδρόμος της Ειρήνης και της Δημοκρατίας
Η ιστορία του Γρηγόρη Λαμπράκη είναι γεμάτη από συμβολισμούς, σαν ανθρώπινος φάρος. Σπουδαίος αθλητής, επιφανής γιατρός, πολιτικός, αιώνιος οραματιστής και αγωνιστής, έβλεπε τη ζωή σαν ένα στίβο, στον οποίο ο αγώνας δεν σταματούσε ποτέ. Ο Γρηγόρης Λαμπράκης (1912 –1963) ήταν ιατρός, αθλητής και πολιτικός που δολοφονήθηκε από παρακρατικούς.
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία. Υπήρξε αθλητής με πολλές πανελλήνιες και βαλκανικές νίκες και κατείχε για 23 χρόνια (έως το 1959) το πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος με επίδοση 7,37 μ.
Στις εκλογές του Οκτωβρίου 1961 ο Λαμπράκης εξελέγη βουλευτής Πειραιά. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος της «Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη». Στις 21 Απριλίου 1963 εμπνεύστηκε και πραγματοποίησε μόνος του, αψηφώντας σχετική απαγόρευση της αστυνομίας, την 1η Μαραθώνια πορεία Ειρήνης. Βάδισε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, εν μέσω απειλών, πριν τελικά συλληφθεί και κρατηθεί για μερικές ώρες.
Σχεδόν ένα μήνα μετά, στις 22 Μαΐου 1963, καθώς εξερχόταν από συγκέντρωση για την ειρήνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό στη Θεσσαλονίκη, δέχτηκε δολοφονική επίθεση από ομάδα παρακρατικών. Τραυματίστηκε βαριά και υπέκυψε στα τραύματά του λίγες μέρες μετά. Η δολοφονία του προκάλεσε διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές του ελληνικού κράτους την εποχή εκείνη.
Από το 1983, ο κλασικός Μαραθώνιος της Αθήνας διεξάγεται στη μνήμη του Γρηγόρη Λαμπράκη. Όπως ο πρώτος Μαραθωνοδρόμος, ο Φειδιππίδης, έτσι και ο Λαμπράκης, προσπάθησε να τρέξει τη διαδρομή από τον Τύμβο του Μαραθώνα προς την Αθήνα ολομόναχος. Και, όπως και στην περίπτωση του Φειδιππίδη, ο Μαραθώνιος ήταν και για τον Λαμπράκη, η τελευταία διαδρομή…
Πως σχεδιάστηκε το σήμα της ειρήνης
Το σύστημα σηματοδότησης σημαιών Semaphore είναι ένα αλφαβητικό σύστημα σηματοδότησης που μεταφέρει πληροφορίες σε απόσταση μέσω οπτικών σημάτων με σημαίες και βασίζεται στην κυματισμό ενός ζεύγους σημαιών χειρός σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Οι σημαίες είναι συνήθως τετράγωνες, κόκκινες και κίτρινες, χωρισμένες διαγώνια με το κόκκινο τμήμα στο επάνω ανυψωτικό. Οι σηματοφόροι υιοθετήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στον ναυτικό κόσμο τον 19ο αιώνα. Εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στη θάλασσα και είναι αποδεκτή για επικοινωνία έκτακτης ανάγκης.
Το «αλφάβητο» Semaphore φαίνεται στην εικόνα παρακάτω:
Επομένως, όπως ήδη αναφέραμε, το σύμβολο της ειρήνης, είναι ένας κύκλος που συμβολίζει τη Γη, με γραμμές που δείχνουν προς στο εσωτερικό του, σχηματίζοντας (με βάση το σύστημα Semaphore) το γράμματα “Ν” και “D”, για τον «Πυρηνικό Αφοπλισμό».
