Ο Σύλλογός μας, ήδη από τις 4 Απριλίου 2023, είχε προειδοποιήσει για την αδιέξοδη κατάσταση που διαμορφώνεται σχετικά με τις διδακτικές εκδρομές. Δυστυχώς, στην αρχή της φετινής χρονιάς, υπήρξαν σχολικές μονάδες του Συλλόγου μας που υποχρεώθηκαν να ακυρώσουν τις εκδρομές τους, κυριολεκτικά λίγο πριν μπουν τα παιδιά στα πούλμαν, καθώς οι έλεγχοι της τροχαίας ήταν αρνητικοί! Ήδη, ολόκληρες σχολικές μονάδες αποφασίζουν να αναστείλουν τις επισκέψεις με χρήση πούλμαν. Η εμπειρία που μεταφέρεται το τελευταίο διάστημα από τις σχολικές μονάδες του συλλόγου καταγράφει μια απίστευτη γραφειοκρατία να συνοδεύει τον προγραμματισμό των επισκέψεων, που τελικά αφυδατώνει την παιδαγωγική τους διάσταση.
Υπενθυμίζουμε τα αυτονόητα: οι εκπαιδευτικές επισκέψεις που πραγματοποιούνται εκτός του σχολικού χώρου αποτελούν σημαντική πλευρά της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ενταγμένη στο αναλυτικό πρόγραμμα και τους διδακτικούς στόχους. Χωρίς αμφιβολία, οι επισκέψεις ενισχύουν τη βιωματική μάθηση, εξοικειώνουν τους μαθητές με το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, παρέχουν εναλλακτικές μορφές αγωγής, τέρψης και ψυχαγωγίας.
Κι ενώ οι επισκέψεις αφορούν όλα τα παιδιά στα πλαίσια του καθολικού χαρακτήρα του διδακτικού προγράμματος στο δημόσιο και δωρεάν σχολείο, το Υπουργείο κι οι συναρμόδιοι φορείς μεταθέτουν το κόστος αλλά και την ευθύνη μετακίνησης στους γονείς, τους Δντές,/ Προϊσταμένες-oυς και τους εκπαιδευτικούς των σχολείων. Οι άοκνες προσπάθειες των συναδέλφων σε όλες τις σχολικές μονάδες, να βρει κάθε παιδί της κοινωνικής αποστέρησης μια θέση στην εκδρομή-επίσκεψη, χωρίς να στιγματιστεί το ίδιο ούτε η οικογένειά του, δείχνουν πολλά και κυρίως ποιοι είναι με τα παιδιά και τις ανάγκες τους στο δημόσιο σχολείο.
Ας συνοψίσουμε, λοιπόν, τα βασικά: Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, πρέπει να αφορούν όλα τα παιδιά, η μετακίνηση να είναι δωρεάν για όλα και να γίνεται σε συνθήκες απόλυτης ασφάλειας.
Φαίνεται όμως ότι η πολιτεία δεν ενδιαφέρεται για αυτές τις εκπαιδευτικές ανάγκες, αλλά μόνο για την μετάθεση των ευθυνών και των υποχρεώσεών της στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και τους Δντές/Προϊσταμένες-ους των σχολείων:
« Ο/Η Διευθυντής/ντρια του σχολείου, εφόσον η μετακίνηση γίνεται με τουριστικά λεωφορεία, απευθύνεται εγγράφως στη Διεύθυνση Τροχαίας της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να διενεργηθεί έλεγχος των οχημάτων (έγγραφα καταλληλότητας οχήματος, επαγγελματική άδεια οδήγησης, έγγραφα οδηγού κ.λπ.), λίγο πριν την αναχώρηση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών. Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί επιβλέπουν τα όρια ταχύτητας και, εφόσον κρίνουν σκόπιμο, απευθύνονται στις αστυνομικές διευθύνσεις του τόπου προορισμού, για επανάληψη των ελέγχων ». (άρθρο 12, §4 της ΥΑ:Φ.14/89494/ΓΔ4/17-07-2020 (ΦΕΚ Β΄2888)
Όμως:
Οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες των εκπαιδευτικών, τόσο των συνοδών όσο και του/της υπεύθυνου/ης της επίσκεψης αφορούν στον προγραμματισμό των επισκέψεων, στη συνοδεία των μαθητών/τριών και στην επίβλεψή τους σε όλη τη διάρκεια των επισκέψεων.
Ο απαραίτητος τεχνικός έλεγχος των σχολικών λεωφορείων και η επίβλεψη της τήρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας από τους οδηγούς των λεωφορείων δεν είναι δυνατόν να εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών αλλά σε άλλες αρμόδιες υπηρεσίες.
Ο τεχνικός έλεγχος των λεωφορείων πρέπει να προγραμματίζεται με ευθύνη της Τροχαίας και των εταιρειών των λεωφορείων, ώστε να πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, σε χρόνο που δεν θα επηρεάζει την πραγματοποίηση των επισκέψεων και πολύ περισσότερο δεν θα οδηγεί στην ακύρωσή τους.
Θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει καθημερινούς τεχνικούς ελέγχους στα λεωφορεία (ενίοτε και δύο φορές την ημέρα) λίγο πριν την έναρξη της εκπαιδευτικής επίσκεψης, ακριβώς επειδή είναι ανεφάρμοστο, οδηγεί στην παντελή έλλειψη τεχνικών ελέγχων. Είναι δε προκλητικό και αποκαλυπτικό των κυβερνητικών προθέσεων να σκεφτεί κανείς ότι απαιτείται διπλός ημερήσιος έλεγχος για τις εκπαιδευτικές επισκέψεις των δημόσιων σχολείων στα ίδια λεωφορεία που μεταφέρουν, καθημερινά από 7-9 το πρωί, μαθητές στα ιδιωτικά σχολεία στα πλαίσια των συμβάσεών τους!
Συνάδελφοι, ισσες,
Αν και είναι κατανοητό ότι αυτή η κατάσταση που διαμορφώθηκε δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να συνεχιστεί ούτε να προχωρήσει, εντούτοις η Τροχαία Αττικής στα πλαίσια της υπ’ αριθμ. 3081/23/922749 από 06/05/2023 διαταγής της, καλεί πλέον τις σχολικές μονάδες που προγραμματίζουν εκπαιδευτικές επισκέψεις με σχολικά λεωφορεία, να οδηγούν τα λεωφορεία χωρίς μαθητές αλλά με την παρουσία του συνοδού εκπαιδευτικού από 7-9 το πρωί σε χώρους ελέγχου που απέχουν πολλά χιλιόμετρα μακριά από τις σχολικές μονάδες (χώρος θεάτρου Βadminton) και κατόπιν να μεταβούν στο σχολείο για την παραλαβή των μαθητών και την πραγματοποίηση της επίσκεψης! Εφόσον βέβαια έχει προκύψει η σχετική έγκριση από την Τροχαία!
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη διαταγή αποτελεί την κορύφωση της αλληλουχίας εντολών και οδηγιών ενός προδήλως ανεφάρμοστου θεσμικού πλαισίου που αδιαφορεί πλήρως για την παιδαγωγική διάσταση των εκπαιδευτικών επισκέψεων στο δημόσιο σχολείο, αδιαφορεί αν αυτές τελικά θα πραγματοποιηθούν, αν θα γίνουν στην προγραμματισμένη ώρα ή τελικά οι όποιες καθυστερήσεις ακυρώσουν το διδακτικό χαρακτήρα τους και αν θα πάρουν μέρος όλα τα παιδιά, αλλά ενδιαφέρεται μόνο για τη μεταφορά αλλότριων ευθυνών στους εκπαιδευτικούς που δεν τους αντιστοιχούν, παραβιάζουν το ρόλο τους και τα εργασιακά τους δικαιώματα.
Με βάση τα παραπάνω, καλούμε άμεσα σε αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, έτσι ώστε και η ασφάλεια να εξασφαλίζεται για τους μαθητές μας αλλά και να είναι πραγματοποιήσιμο, για να μην φτάσουμε στο σημείο να καταργηθούν στην πράξη οι διδακτικές εκδρομές.
Διεκδικούμε:
- Να υπάρξει ενιαίος δημόσιος φορέας μεταφοράς μαθητών που θα έχει την ευθύνη για τη μεταφορά όλων των μαθητών.
- Σε κάθε περίπτωση, τώρα το υπουργείο παιδείας σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία να δώσουν λύση στο θέμα. Και να εξασφαλίσουν τον τακτικό έλεγχο των λεωφορείων για να εξασφαλίζεται η ασφάλεια των μεταφερόμενων μαθητών και να μην παρακωλύει η διαδικασία αυτή τις εκπαιδευτικές επισκέψεις.
Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Δημήτρης Μαριόλης Σπύρος Ντελέζος