Οι διδακτικές επισκέψεις-μετακινήσεις που πραγματοποιούνται εκτός του σχολικού χώρου αποτελούν αναγκαίο συμπλήρωμα της αγωγής των μαθητών/ριών, γιατί διευρύνουν τους ορίζοντες
τους, τους ενθαρρύνουν να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με το φυσικό κι ανθρωπογενές περιβάλλον, τους παρέχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν τα ανθρώπινα επιτεύγματα στη διαχρονία, τους προσφέρουν ευκαιρίες αισθητικής απόλαυσης και ψυχαγωγίας, και τέλος, δίνουν την ευκαιρία να αναπτύξουν την κοινωνικότητά τους.
Με το άρθρο 12, §4 της ΥΑ:Φ.14/89494/ΓΔ4/17-07-2020 (ΦΕΚ Β΄2888) προβλέπεται, για κάθε μετακίνηση μαθητών/τριών εκτός σχολείου με τουριστικά λεωφορεία, διενέργεια ελέγχου της Τροχαίας κατόπιν έγγραφης αίτησης του/της Διευθυντή/ριας και αίρεται η προγενέστερη δυνατότητα πραγματοποίησης μετακινήσεων, εντός του νομού, με την επίδοση από πλευράς λεωφορειούχου ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΛΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ.
Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι:
«Ο/Η Διευθυντής/ντρια του σχολείου, εφόσον η μετακίνηση γίνεται με τουριστικά λεωφορεία, απευθύνεται εγγράφως στη Διεύθυνση Τροχαίας της Ελληνικής Αστυνομίας, ώστε να διενεργηθεί έλεγχος των οχημάτων (έγγραφα καταλληλότητας οχήματος, επαγγελματική άδεια οδήγησης, έγγραφα οδηγού κ.λπ.), λίγο πριν την αναχώρηση των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών. Οι συνοδοί εκπαιδευτικοί επιβλέπουν τα όρια ταχύτητας και, εφόσον κρίνουν σκόπιμο, απευθύνονται στις αστυνομικές διευθύνσεις του τόπου προορισμού, για επανάληψη των ελέγχων».
Η πρόβλεψη της εν λόγω ΥΑ δημιουργεί σημαντικές (έως αξεπέραστες) δυσκολίες διαχείρισης και πραγματοποίησης των μετακινήσεων, οι οποίες δεν έγιναν φανερές εξ αρχής και σε όλη τους την έκταση λόγω αναστολής των μετακινήσεων για σχεδόν δύο σχολικά έτη (Μάρτιος 2020 – Φεβρουάριος 2022) στο πλαίσιο των μέτρων πρόληψης της πανδημίας, Covid-19.
Η συγκεκριμένη νομοθετική πρόβλεψη σε συνδυασμό με την εγγενή αδυναμία της Τροχαίας να ανταποκριθεί έγκαιρα ή και καθ’ ολοκληρία, στους απαιτούμενους ελέγχους δεν επιτρέπει, σε πολλές περιπτώσεις, την τήρηση των προβλεπόμενων για τις μετακινήσεις και μεταθέτει, τελικά, όλη την ευθύνη της πραγματοποίησης ή όχι της μετακίνησης των μαθητών/τριών, αποκλειστικά στους/στις Διευθυντές/ριες, υπό καθεστώς υψηλής ηθικής και υπηρεσιακής πίεσης καθώς πρέπει να συνεκτιμηθεί αφενός, η αποστέρηση της προγραμματισμένης εκπαιδευτικής – ψυχαγωγικής ευκαιρίας, η συνακόλουθη ψυχική δυσφορία κι ένταση που επιφέρει στους/στις μαθητές/ριες μια ενδεχόμενη ματαίωση, ο τραυματισμός της αξιοπιστίας του προγραμματισμού και του κύρους του Σχολείου, η άνευ αντικρίσματος καταβολή κομίστρου, η διαδικασία επιστροφής του αντιτίμου των εισιτηρίων κι αφετέρου, η μη τήρηση των θεσπισμένων προβλέψεων με τις όποιες ενδεχόμενες πειθαρχικές και ποινικές συνέπειες.
Επειδή η ανάληψη της ευθύνης να πραγματοποιηθούν μετακινήσεις χωρίς τον προβλεπόμενο έλεγχο της Τροχαίας αφήνει έκθετους/ες τους/τις διευθυντές/ντριες των δημοτικών σχολείων και τις προϊσταμένες των νηπιαγωγείων τόσο ποινικά όσο και πειθαρχικά σε περίπτωση ατυχήματος ή καταγγελίας κι επειδή η ματαίωση της οποιασδήποτε μετακίνησης την ημέρα της πραγματοποίησής της περισσότερα προβλήματα δημιουργεί παρά λύνει, δυστυχώς, ήδη, υπάρχουν σχολεία στα οποία οι συνάδελφοι οδηγούνται, εκόντες άκοντες, στον προγραμματισμό σχολικών δράσεων οι οποίες θα πραγματοποιούνται είτε στο χώρο των Σχολείων είτε προϋποθέτουν αποκλειστικά πεζή μετακίνηση.
Με αυτήν την επιλογή διαμορφώνεται μια δυσάρεστη πραγματικότητα για την εκπαιδευτική ζωή των Σχολείων μας, η οποία ουδόλως απηχεί τις προθέσεις και τις επιθυμίες μας.
Με βάση τα παραπάνω θεωρούμε ότι:
(α) Οι διδακτικές επισκέψεις πρέπει να γίνονται σε συνθήκες ασφάλειας.
(β) Οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες των εκπαιδευτικών, τόσο των συνοδών όσο και του/της υπεύθυνου/ης της επίσκεψης αφορούν στον προγραμματισμό των επισκέψεων, στη συνοδεία των μαθητών/τριών και στην επίβλεψή τους σε όλη τη διάρκεια των επισκέψεων.
(γ) Ο απαραίτητος τεχνικός έλεγχος των σχολικών λεωφορείων και η επίβλεψη της τήρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας από τους οδηγούς των λεωφορείων δεν είναι δυνατόν να εμπίπτουν στις αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών αλλά σε άλλες αρμόδιες υπηρεσίες.
(δ) Ο τεχνικός έλεγχος των λεωφορείων πρέπει να προγραμματίζεται με ευθύνη της Τροχαίας και των εταιρειών των λεωφορείων, ώστε να πραγματοποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα, σε χρόνο που δεν θα επηρεάζει την πραγματοποίηση των επισκέψεων και πολύ περισσότερο δεν θα οδηγεί στην ακύρωσή τους. Θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει καθημερινούς τεχνικούς ελέγχους στα λεωφορεία (ενίοτε και δύο φορές την ημέρα) λίγο πριν την έναρξη της διδακτικής επίσκεψης, ακριβώς επειδή είναι ανεφάρμοστο οδηγεί στην παντελή έλλειψη τεχνικών ελέγχων.
(ε) Με αφορμή την αύξηση του κόστους μετακίνησης με τα σχολικά λεωφορεία, επισημαίνουμε ότι το κόστος της μετακίνησης των διδακτικών επισκέψεων πρέπει να καλύπτεται από την πολιτεία και όχι από τους γονείς των παιδιών, αφού αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του σχολικού προγράμματος του δημόσιου δωρεάν σχολείου.
Καλούμε το Δ.Σ. της ΔΟΕ να προχωρήσει στις απαραίτητες πρωτοβουλίες για την άρση του διαμορφούμενου αδιεξόδου.
O πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Δημήτρης Μαριόλης Σπύρος Ντελέζος
