Σήμερα, Κυριακή 28 Μαρτίου 2021, συμπληρώνονται τρία χρόνια χωρίς την αγαπητή μας συνάδελφο, φίλη και συγγραφέα Φωτεινή Φραγκούλη. Η Φωτεινή, η δική μας Φωτεινή, με σημαντική
παρουσία στην παιδική και εφηβική λογοτεχνία του τόπου μας, μέλος του Συλλόγου μας, δασκάλα για πολλά χρόνια στο 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών.
Η Φωτεινή γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μόλυβο της Λέσβου. Η αγάπη για τον τόπο καταγωγής της επηρέασε σημαντικά το συγγραφικό της έργο. Από μικρή βρήκε στις λέξεις ότι πιο πολύ τη γοήτευε για να εκφραστεί. Σπούδασε παιδαγωγικά και ψυχολογία. Μέλος του Α΄ Συλλόγου Αθηνών, πάντα παρούσα στους αγώνες και τις απεργίες, στις γενικές συνελεύσεις.
Η παρουσία των μικρών της φίλων στη ζωή της, της έδινε χαρά και δύναμη. Οι μαθητές και οι μαθήτριές της κυριολεκτικά τη λάτρευαν. Μάχιμη δασκάλα, πρόσφερε τον καλύτερο εαυτό της, αφήνοντας τη δική της κληρονομιά και το φωτεινό στίγμα της, με τη σημαντικό λογοτεχνικό της έργο, την προσφορά της στο δημόσιο σχολείο, την ιδιαίτερη σχέση της με τα παιδιά, τις θεατρικές παραστάσεις που αγαπούσε ιδιαίτερα να οργανώνει, την ταπεινοφροσύνη και την αξιοπρέπεια που χαρακτήριζαν το βίο και την καθημερινή συμπεριφορά της.
Έργα της είναι: «Το χωραφάκι της αγάπης», Γνώση, 1990, «Η Κυράνη του δάσους», Αλεξάνδρεια, 1993 (έργο που ανέβηκε σε θεατρική παράσταση από την Πειραματική Σκηνή της Τέχνης στη Θεσσαλονίκη το 2008 και στο πλαίσιο του προγράμματος Μελίνα Μερκούρη ταξίδεψε σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού), «Η Πορφυρένια και το μαντολίνο της», Αλεξάνδρεια, 1995, «Το μισό πιθάρι», Ελληνικά Γράμματα, 2000 (Α΄ βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω»), «Το ταίρι της αταίριαστης», Ελληνικά Γράμματα, 2003 (ένα παραμύθι για μεγάλους), «Οι άγγελοι των κοχυλιών», Ελληνικά Γράμματα, 2003, «Το τραγούδι της Περσεφόνης», Ελληνικά Γράμματα, 2005 (Α΄ βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου), «Εφτά ορφανά μολύβια… εφτά ιστορίες», Ελληνικά Γράμματα, 2008 (Κρατικό βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου 2009 και βραβείο εικονογραφημένου παιδικού βιβλίου περιοδικού «Διαβάζω», 2009), «Κατ-γατ-καραγάτ», Εκδόσεις Πατάκη, 2011, «Το πίσω μπαλκόνι», Εκδόσεις Πατάκη, 2018.
Το σχολείο της, το 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, έδωσε το όνομά της στην οργανωμένη βιβλιοθήκη του.
Δημοσιεύουμε εδώ τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο τιμούν οι συνάδελφοί της από το σχολικό συγκρότημα του Λαϊκού, αλλά και από άλλα σχολεία τη μνήμη της…
Γιώτα Βόνη: Της Φωτεινής
Αύριο συμπληρώνονται κιόλας τρία χρόνια χωρίς την αγαπημένη μας συγγραφέα Φωτεινή Φραγκούλη.
Η απουσίας της είναι αισθητή τόσο στο χώρο της εκπαίδευσης όσο και στο χώρο της λογοτεχνίας….
πιο πολύ στις καρδιές των παιδιών και όσων την αγάπησαν “χωρίς τσιγκουνιές”!!!
“Μα δεν είναι πια εδώ και θέλω να νιαουρίσω πολύ δυνατά πως είναι αξέχαστη, α-ξέ-χα-στη και πολυαγαπημένη.”
Είναι μεγάλη τιμή που οι εκδόσεις Πατάκη μου ανέθεσαν να ετοιμάσω φιλαναγνωστικές δραστηριότητες για το τελευταίο της βιβλίο, “Το πίσω μπαλκόνι”.
Κι έτσι είχα τη χαρά να τη “συναντήσω” πάλι και πάλι….
“Θα φύγω, σχεδόν φεύγω. Φ, φ παρήχηση του φ. Την έμαθα και την παρήχηση! Φως, Φωτεινή. Φωτεινούλα, η αγαπημένη μου.
Φυσάει, Φωτεινούλα μου. Βοριάς. Φ, φ, φ θα με φυσήξει ο Αμμένιος. Ποιος ξέρει που. Θα σε σκέφτομαι κι όταν λείπω. Φ, φ, φ, θα με φυσήξει σαν βοριάς παγωμένος. Να με σκέφτεσαι και όταν λείπω. Θα με φυσήξει, ποιος ξέρει πού.”
Θα βρείτε το padlet πατώντας στο παρακάτω link:
σελίδες από το βιβλίο…
Μπορείτε αν θέλετε να κατεβάσετε το pdf με όλες τις φιλαναγνωστικές δραστηριότητες:
Να ακούσετε τη ραδιοφωνική εκπομπή “πετώντας με ιστορίες” στο european school radio η οποία είναι αφιερωμένη στη Φωτεινή!
Εδώ θα βρείτε το κείμενο της πρώτης εκπομπής σε pdf αρχείο
και την αφίσα της εκπομπής (padlet):
( Η τελευταία της συνέντευξη λίγες μέρες πριν πεθάνει )
Του Παναγιώτη Πετμεζά, δάσκαλου Στ1 106ου Δ.Σ. ΑΘΗΝΩΝ
…μηδένα προ του τέλους μακάριζε…
Τη Φωτεινή τη γνώρισα από κοντά όταν ήρθα στο 106ο το φθινόπωρο του ’08. Την ήξερα βέβαια από τα βιβλία της. Τα διάβαζα στους μαθητές μου. Κι έμελε να είμαστε συνάδελφοι και δάσκαλοι σ΄ αυτό το σχολείο μέχρι να συνταξιοδοτηθεί και να αποχωρήσει… Θυμάμαι ότι είχε μια πραότητα και μια γλυκιά ειρωνεία και με δασκάλους και μαθητές. Ήταν φανερό ότι ήταν »αλλού», στα βιβλία της, στις ιστορίες της αλλά με μια κυρίαρχη ζώσα παρουσία στα καθημερινά του σχολείου, στη μάχη της γνώσης. Αύριο κλείνουν 3 χρόνια από το θάνατο της που πραγματικά είναι μια ευθανασία – πόσο τυχερή αλλά και άξια γι’ αυτό καθώς την ημέρα που έφυγε, 28 Μάρτη ’18 ήταν τρομακτικά ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΑ ΠΑΡΟΥΣΑ στο 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, το σχολείο της που υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή της εκπαίδευσης.
Αλλά αυτό θα σας το πως στο τέλος, κάτι σαν ευθανασία αυτού του άρθρου που είναι αφιερωμένο στη μνήμη της. Πρώτα ας παραθέσω την τελευταία συνέντευξή της λίγες μέρες κυριολεκτικά πριν πεθάνει που έδωσε στους τότε μαθητές μου της Πέμπτης και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα μας που εκδόθηκε τότε την άνοιξη του ’18. Κανείς δε γνώριζε τότε ότι η Φωτεινή ήταν άρρωστη και μάλιστα βαριά. Ήθελε να το περάσει, να το τελειώσει ή να την τελειώσει μόνη της… Σκεφτήκαμε με τους μαθητές μου να της ζητήσουμε συνέντευξη μιας και το φύλλο της εφημερίδας ήταν αφιερωμένο στην διαπολιτισμικότητα. Στείλαμε το μέιλ και λίγες μέρες πριν η εφημερίδα πάει για έκδοση η απάντηση ήρθε στις ερωτήσεις μας, στις ερωτήσεις των παιδιών…
Μεταξύ άλλων η Φωτεινή Φραγκούλη απαντά στην τελευταία απεύθυνση της στον κόσμο και τα παιδιά…
Πώς έγινε η πρώτη σας επαφή με το γράψιμο;
Συνειδητοποίησα ότι η γραφή είναι κάτι πολύ σημαντικό για τη ζωή μου σε πολύ νεαρή ηλικία, στο Δημοτικό Σχολείο. Ένιωσα ότι οι λέξεις είναι κάτι που μου δίνει δύναμη, ότι μέσω των λέξεων έχω τη δυνατότητα να δημιουργώ έναν κόσμο κι ότι αυτός ο κόσμος με εκφράζει.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητας σας ως άνθρωπος και συγγραφέας;
Το να μιλά κανείς για τον εαυτό του δεν είναι εύκολο. Σίγουρα δε θα απαντήσω στο σκέλος της ερώτησης για τα στοιχεία της προσωπικότητας μου ως συγγραφέας. Με αυτό θα ασχοληθούν οι κριτικοί της λογοτεχνίας και σεις ελπίζω που θα διαβάσετε τα βιβλία μου. Θα έλεγα ότι ως άνθρωπος με χαρακτηρίζει η υπομονή. Επίσης έχω μια βαθιά αγάπη και σεβασμό για τη φύση και τον άνθρωπο.
Πείτε μας κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον που να σας αφορά;
Θα σας πω για την αγάπη μου για τα δέντρα. Είμαι βαθιά ταυτισμένη με τα δέντρα και τον τρόπο τους…
Τι έχετε πάρει όλα αυτά τα χρόνια από τα παιδιά;
Από τα παιδιά παίρνεις ένα πολύ καθαρό, αυθεντικό, ατόφιο κομμάτι της ζωής. Είναι μια κοινότητα αλήθειας κάθε άλλο παρά ωραιοποιημένη. Είναι η εμβάθυνση σε μια πραγματικότητα..
Κι η εφημερίδα βγήκε και μια μέρα του Μάρτη, στις 28…, την έφερα στο σχολείο και τα παιδιά άρχιζαν να τη μοιράζουν στο διάλειμμα σε μαθητές και δασκάλους » Έχει και συνέντευξη της κυρίας Φωτεινής! » φώναζαν. Κι άξαφνα μια δασκάλα λέει, τι κάνει αυτός, τι κηδειόχαρτο κολλά έξω από το σχολείο; Πάει και εκεί στο κηδειόχαρτο, αυτό με το σταυρό και τα άλλα.., το όνομα να ξεχωρίζει εμφανώς όπως σε όλα τα κηδειόχαρτα, ΦΩΤΕΙΝΗ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ. Κι όλοι πάγωσαν. Κι ήρθαν οι μαθητές μου στην τάξη και μου το είπαν και πάγωσα κι εγώ και κείνη τη στιγμή, ω πόσο ζωή, ατόφια ζωή, ζήσης και θανάτου ζήσαμε με τους μαθητές μου, πόση αλήθεια, πόση βίωση. Και στην αρχή δε μιλούσαμε, μιλούσαν τα μάτια μας. Και ήταν εκεί και η Φωτεινή κι είχε ανεβεί και κείνη για μάθημα γιατί είχε τελειώσει το διάλειμμα, ήταν σε όλες τις τάξεις, γιατί είχε τελειώσει το διάλειμμα της ζωής της… Και θα είναι αιώνια τώρα όσο τα παιδιά θα διαβάζουν βιβλία παιδικής λογοτεχνίας, όσο θα ονειρεύονται με τα όνειρά της, με τα όνειρά τους. Κι όταν θα κατεβαίνουν για διάλειμμα θα βλέπουν το δέντρο που φύτεψε στην αυλή που θέριεψε κι ας το τραβούν τα παιδιά που παίζουν, γιατί παιδιά είναι κι αυτό έχει υπομονή, γιατί και το δέντρο παιδί είναι…
Αναστασία Ν. Μαργέτη: “Θέματα στο έργο της Φωτεινής Φραγκούλη. Μία συγκριτική ανάγνωση”
Τα βιβλία της Φωτεινής Φραγκούλη μελέτησε στην μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία της η συνάδελφός της στο 106ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, Αναστασία Ν. Μαργέτη, με τίτλο: “Θέματα στο έργο της Φωτεινής Φραγκούλη. Μία συγκριτική ανάγνωση”. Η εργασία έχει αναρτηθεί στην Ενιαία Πλατφόρμα “Πέργαμος” / Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του ΕΚΠΑ και μπορεί να ανακτηθεί στον σύνδεσμο:
https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/object/2920971
Δραστηριότητες και εργασίες παιδιών με θέμα την ποίηση γύρω από το βιβλίο Μισό Πιθάρι. Από σχολικές τάξεις του συναδέλφου Γιώργου Φραγκάκη
Παράθυρα ανοιχτά- ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Ε΄ τάξης 8ου Δημ. σχολ. Βύρωνα 2016-17 – ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ – αποστολή
6 στιγμές μέσα στο χρόνο – ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Ε΄ τάξης 2ου Δημ. σχολ. Υμηττού 2015-16 – ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
2021-03-29 – ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ – ΓΙΩΡΓΗΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ
