Πρόγραμμα αιτημάτων και διεκδικήσεων για την εκπαίδευση
Η δημόσια εκπαίδευση βρίσκεται σε κατάσταση διάλυσης. Η σημερινή δραματική εικόνα των σχολείων μας είναι αποτέλεσμα των αντιεκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων και πολιτικών που ξεκίνησαν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 και κορυφώθηκαν τα τελευταία 5 χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης και των μνημονιακών αντιεκπαιδευτικών πολιτικών. Στη σημερινή συγκυρία, όπου ο λαός αγωνίζεται για τα θεμελιώδη δικαιώματά του, για ψωμί – παιδεία – ελευθερία, ενάντια στην Ε.Ε., το ΔΝΤ, τις μνημονιακές αντιλαϊκές πολιτικές και την ολιγαρχία του πλούτου, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναπόσπαστο τμήμα του λαϊκού κινήματος, συνεχίζουμε τον αγώνα μας για το δημόσιο σχολείο και τα εργασιακά μας δικαιώματα. Σε αυτά τα πλαίσια, επιχειρώντας να συμβάλλουμε στον αγωνιστικό προσανατολισμό του εκπαιδευτικού κινήματος και με πυξίδα τις αποφάσεις της τελευταίας μας ΓΣ, θεωρούμε ότι απαιτείται η άμεση ανάταξη της δημόσιας εκπαίδευσης αλλά και ο σχεδιασμός ενός ριζικά διαφορετικού προσανατολισμού της.
- Αιτήματα απόλυτης προτεραιότητας
- Άμεσα, αύριο το πρωί αν είναι δυνατόν, να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις ώστε να καλυφθούν επιτέλους τα κενά εκπαιδευτικών στα σχολεία. Βρισκόμαστε πλέον στα μέσα της σχολικής χρονιάς, τα κενά εκπαιδευτικών είναι πολλά και τα περισσότερα υφίστανται από την αρχή της σχολικής χρονιάς! Συγκεκριμένα, στην περιοχή μας, στη διεύθυνση Α΄ Αθήνας, με βάση τα στοιχεία των αιρετών απαιτούνται 259 εκπαιδευτικοί για να καλυφθούν αυτά τα κενά. Πολλά από τα κενά αφορούν τα ολοήμερα τμήματα που ακόμη δεν λειτουργούν, αφού για να καλυφθούν τα κενά σε τάξεις υπήρξε και υπάρχει μαζική μετακίνηση των εκπαιδευτικών από τα τμήματα των ολοήμερων σε τάξεις, ενώ ένα άλλο μεγάλο μέρος των κενών αφορά τα αιτήματα για παράλληλη στήριξη που δεν έχουν ικανοποιηθεί.
- Άμεση δρομολόγηση ενός ολοκληρωμένου κρατικού προγράμματος σίτισης και ιατρικής περίθαλψης που θα εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχει ούτε ένας μαθητής μας πεινασμένος, ότι δεν θα υπάρχει ούτε ένα παιδί στα σχολεία μας χωρίς ιατρική περίθαλψη. Δυο μόνο στοιχεία προσθέτουμε εδώ. Πρώτον : την περσινή σχολική χρονιά, οι διευθυντές των σχολικών μονάδων του Δήμου Αθηναίων, με επίσημα έγγραφά τους ζήτησαν τη χορήγηση σισιτίου από το Βρεφοκομείο Αθηνών για 1300 μαθητές. Το Βρεφοκομείο ανταποκρίθηκε (για τρίτη συνεχόμενη χρονιά) στα αιτήματα αυτά. Τη φετινή σχολική χρονιά δυστυχώς, το Βρεφοκομείο αδυνατεί να ανταποκριθεί μέχρι στιγμής, καθώς δεν έχουν λυθεί προβλήματα γραφειοκρατικής φύσης. Ο αριθμός των σχετικών αιτήσεων των σχολείων σχεδόν διπλασιάζεται κάθε χρόνο για τρεις συνεχόμενες σχολικές χρονιές, στοιχείο που αποκαλύπτει μια μικρή εικόνα μόνο του δράματος που βιώνουν οι φτωχές λαϊκές οικογένειες των περιοχών μας. Αντίστοιχα, έχουμε πολλούς μαθητές όπου οι γονείς τους είναι άνεργοι και ανασφάλιστοι και στερούνται ακόμα και της πιο στοιχειώδους πρόσβασης σε υπηρεσίες ιατρικής και φαρμακευτικής περίθαλψης και πρόληψης. Υπενθυμίζουμε ότι ακόμα και σε εποχές όπου η χώρα βυθιζόταν στη φτώχεια και την ανέχεια, δηλαδή τη δεκαετία του ’50, στα σχολεία υπήρχαν και σισίτια και σχολίατροι. Η κοινωνική αλληλεγγύη που αναπτύσσεται στα σχολεία με πρωταγωνιστικό ρόλο των εκπαιδευτικών δεν αρκεί για να αντιμετωπιστεί το θέμα. Ούτε μπορεί να εκχωρείται σε ιδιώτες και χορηγούς όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Απαιτείται η κρατική πρόνοια και παρέμβαση.
- Κατάργηση συνολικά με νομοθετική ρύθμιση του θεσμικού πλαισίου της αξιολόγησης. Κατάργηση των μηχανισμών της αξιολόγησης και διάλυση όλων των σχετικών επιτροπών. Άμεση απόδοση των κονδυλίων για την εφαρμογή της αξιολόγησης-αυτοαξιολόγησης σε λειτουργικές δαπάνες. Το εκπαιδευτικό κίνημα όπως είναι γνωστό, δίνει μια σκληρή μάχη εδώ και δυο χρόνια ενάντια στην αξιολόγηση. Μια μάχη ιστορικής σημασίας που πέτυχε σε μεγάλο βαθμό να μπλοκάρει την προώθηση της αξιολόγησης, να ανατρέψει όλα τα χρονοδιαγράμματα του υπουργείου παιδείας, να αποκαλύψει τον αντιεκπαιδευτικό της χαρακτήρα και να απονομιμοποιήσει πλήρως τα ιδεολογικά και (αντι)παιδαγωγικά της προτάγματα. Η αξιολόγηση είναι μια διαδικασία πολιτικά, ηθικά και παιδαγωγικά ηττημένη, οριστικά πλέον στη βάση της ζωντανής εκπαίδευσης. Προωθεί το σχολείο της αγοράς, την υποδούλωση της ζωντανής εκπαίδευσης στους διοικητικούς μηχανισμούς, την κυριαρχία του μάνατζμεντ επί της παιδαγωγικής. Ως Σύλλογος αλλά και συνολικά ως εκπαιδευτικό κίνημα, έχουμε ξεκάθαρο αίτημα που συνεχίζουμε να το διεκδικούμε και στο νέο πολιτικό τοπίο που διαμόρφωσαν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές : Κατάργηση του θεσμικού πλαισίου της αξιολόγησης στο σύνολό του, παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο. Ο Σύλλογός μας, σε αντίθεση με την αξιολόγηση και την ιεραρχική νεοσυντηρητική/νεοφιλελεύθερη αντίληψη, συζήτησε και αποφάσισε στις τελευταίες του Γενικές Συνελεύσεις, ένα πλαίσιο γενικών αρχών και θέσεων για τη δημοκρατική λειτουργία και διοίκηση του σχολείου. Απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε συζήτηση είναι η άμεση κατάργηση συνολικά του θεσμικού πλαισίου της αξιολόγησης.
- Επαναλειτουργία των καταργημένων τομέων στην Τεχνική Εκπαίδευση με επαναπρόσληψη των εκπαιδευτικών που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.
- Κατάργηση του Ν. 4093 (πειθαρχικό δίκαιο) που παραβιάζει το τεκμήριο της αθωότητας και θέτει σε αργία υπαλλήλους για τους οποίους έχει κινηθεί διαδικασία πειθαρχικού ή έχει ασκηθεί δίωξη για συγκεκριμένα αδικήματα. Άμεση παύση κάθε δίωξης εκπαιδευτικού και ανάκληση αργιών και ποινών που επιβλήθηκαν με βάση το ισχύον αυταρχικό πειθαρχικό δίκαιοτων Δ.Υ.
- Να καταργηθεί η τράπεζα θεμάτων και ο εξεταστικός Μινώταυρος που έχει μετατρέψει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε ένα πελώριο φροντιστήριο και έχει κάνει ακόμα πιο πλούσιους τους έμπορους της γνώσης. Η καλά σχεδιασμένη μείωση/αναπροσαρμογή της ύλης συνολικά στη δευτεροβάθμια, θα δημιουργήσει νέα δεδομένα και θα επιτρέψει και την αντίστοιχη/απαραίτητη μείωση της ύλης και στην πρωτοβάθμια.
- Ακύρωση της υπουργικής απόφασης για τις αμοιβές των αξιολογητών. Αναφερόμαστε στην απόφαση με θέμα «παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο της Πράξης “Προκαταρκτικές ενέργειες για την εφαρμογή συστήματος αξιολόγησης” με κωδικό ΟΠΣ 453588 – Οριζόντια Πράξη» του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, στα στελέχη της δημόσιας Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης, από 15-03-2014 έως 31-10-2015 και εκτός του ωραρίου της κύριας εργασίας τους». Αντίστοιχα, ακύρωση της τελευταίας απαράδεκτης υπουργικής εγκυκλίου που καθορίζει την απαλλαγή από τα θρησκευτικά με τρόπο που υποχρεώνει ουσιαστικά τους γονείς να κάνουν δήλωση θρησκεύματος. Κατάργηση της υπουργικής απόφασης Λοβέρδου για ένταξη στο πρόγραμμα αντικειμένων του «κοινωνικού σχολείου» και της μελέτης μαθημάτων στην πρωινή ζώνη.
Β. Αποκατάσταση των δομών της δημόσιας εκπαίδευσης, αποκατάσταση των εργασιακών και οικονομικών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών.
– Ακώλυτη βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη και άμεσο ξεπάγωμα των βαθμολογικών προαγωγών. Αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, υπεράσπιση των ασφαλιστικών κατακτήσεων με κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων. Να ζούμε με αξιοπρέπεια εμείς και οι οικογένειές μας από το μισθό μας. Αποκατάσταση των απωλειών της τελευταίας 4ετίας. Τώρα επαναφορά του μισθού των νεοδιόριστων και των χαμηλότερων βαθμών στα επίπεδα του 2009. Επαναφορά του 13ου-14ου μισθού. Ενιαία συλλογική σύμβαση. Γνήσιες συλλογικές συμβάσεις εργασίας εφ’ όλης της ύλης. Κατάργηση του νόμου για το μισθολόγιο/βαθμολόγιο.
–Μαζικοί διορισμοί εκπαιδευτικών στην εκπαίδευση ώστε να καλυφθούν όλα τα κενά και να λειτουργήσουν τα σχολεία με το απαραίτητο προσωπικό. Σχέση συνταξιοδοτήσεων και προσλήψεων 1:1 τουλάχιστον για τα 4 τελευταία χρόνια όπου συνταξιοδοτήθηκαν 9.000 εκπαιδευτικοί της Π.Ε. κι έγιναν μόνο 278 μόνιμοι διορισμοί. Όχι στις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, στο όνειδος της απλήρωτης εθελοντικής εργασίας, στα κοινωφελή προγράμματα και την ωρομισθία.
-Ανάκληση των συγχωνεύσεων σχολικών μονάδων. Τα κριτήρια, όσο αφορά τουλάχιστον το λεκανοπέδιο, πρέπει να είναι δυο. Πρώτον, η εμπειρία δείχνει ότι το 12θέσιο δημοτικό σχολείο πρέπει να είναι το μέγιστο ανώτατο όριο. Δεύτερον, η αποκατάσταση απαραίτητων δομών που καταργήθηκαν – αναφέρουμε όσο αφορά την περιοχή μας την κατάργηση του Σχολείου Κωφών.
-Ενίσχυση της ειδικής αγωγής. Επαρκής στελέχωση της ενισχυτικής διδασκαλίας, της παράλληλης στήριξης, των τμημάτων ένταξης. Στελέχωση και στήριξη της λειτουργίας των ΚΕΔΔΥ. Ίδρυση Ειδικών Νηπιαγωγείων.
-Κάθε προσπάθεια αναπροσανατολισμού της εκπαίδευσης προϋποθέτει ένα συνολικό απολογισμό της προηγούμενης περιόδου. Από την εποχή της εξομοίωσης ως τις τελευταίες αμοιβές αξιολογητών απορροφήθηκαν αρκετά κοινοτικά κονδύλια στην εκπαίδευση. Πού πήγαν; Ποιοι επωφελήθηκαν από αυτά; Πόσο; Τι άφησαν πίσω τους; Π.χ. τα νέα αναλυτικά προγράμματα που σαπίζουν σε κάποια συρτάρια, κόστισαν 100.000.000 ευρώ εν μέσω κρίσης, την ώρα που από τους εκπαιδευτικούς αφαιρούνταν το 1/3 του εισοδήματός τους. Π.χ. να επανεξεταστεί η αναγκαιότητα και ο τρόπος χρήσης εποπτικών πληροφοριακών συστημάτων όπως το myschool που κατέληξαν να λειτουργούν ως σκιώδεις ασφυκτικοί μηχανισμοί διοίκησης.
Γ. Ολοκληρωμένο σχέδιο για το ριζικό αναπροσανατολισμό και την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου
Η κυβερνητική πολιτική ως σήμερα, προώθησε τις ευρωπαϊκές εκπαιδευτικές πολιτικές, την αριστεία, τους εξεταστικούς φραγμούς, την παιδεία των λίγων και εκλεκτών. Περιμένουμε την τοποθέτηση της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας για αυτές τις κατευθύνσεις. Σε αντίθεση με αυτό τον προσανατολισμό, θεωρούμε ότι, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε ένα νέο μορφωτικό/κοινωνικό σχέδιο για το δημόσιο δωρεάν σχολείο – αναπόσπαστο τμήμα μιας συνολικότερης στρατηγικής ριζικής κοινωνικής και εκπαιδευτικής χειραφέτησης. Παραθέτουμε κάποια επιμέρους στοιχεία αυτής της πρότασης που προφανώς δεν αποτελούν ολοκληρωμένο σχέδιο αλλά κρίσιμα στοιχεία για ένα νέο προγραμματικό και οραματικό λόγο για το δημόσιο δωρεάν σχολείο των όλων και των ίσων:
- Ριζική αλλαγή της δομής της δημόσιας εκπαίδευσης με θεσμοθέτηση της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής αγωγής και του ενιαίου δωδεκάχρονου δημόσιου δωρεάν σχολείου. Ίδρυση νηπιαγωγείων, διορισμοί νηπιαγωγών. Κρατικό πιστοποιητικό, γλωσσομάθειας για Αγγλικά – δεύτερη ξένη γλώσσα και πληροφορική με την αποφοίτηση από το Λύκειο.
- Η αντιεκπαιδευτική πολιτική δημιούργησε μια πραγματικότητα κατηγοριοποίησης και πολυτυπίας σχολείων – σχηματικά λέμε : επειδή για τις νεοφιλελεύθερες/νεοσυντηρητικές πολιτικές δεν υπάρχει ενιαίο μορφωτικό σχέδιο δεν υπάρχει και ανάγκη ενιαίου σχολείου, επομένως δημιουργήθηκαν σχολεία διαφορετικών ταχυτήτων (κλασσικά, ΕΑΕΠ, πρότυπα – πειραματικά) και αναπτύχθηκε ένα αρχιπέλαγος «καινοτόμων προγραμμάτων» και ειδικών ημερών του κοινωνικού σχολείου. Σήμερα απατείται μια ριζική επανεξέταση αυτής της πολυτυπίας στην κατεύθυνση του ενιαίου 12χρονου δημόσιου δωρεάν σχολείου. Ιδιαίτερα το μοντέλο λειτουργίας των ΕΑΕΠ είναι κατά γενική ομολογία αποτυχημένο. Επίσης, η απόρριψη της ελιτίστικης λογικής της αριστείας, σημαίνει αναπροσδιορισμό των πρότυπων/πειραματικών με κατάργηση του χαρακτηρισμού τους ως «πρότυπων» και των διαδικασιών αξιολόγησης, των βασικών δηλαδή στοιχείων που υπονομεύουν την ουσιαστική λειτουργία τους ως πειραματικών σχολείων.
- Αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 15% του ΓΚΠ. Δημιουργία ενός αποτελεσματικού δικτύου υποστηρικτικών θεσμών μέσα στο δημόσιο σχολείο για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Εξοπλισμός όλων των σχολείων με εργαστήρια πληροφορικής, δημιουργία μεγάλης βιβλιοθήκης σε κάθε σχολικό συγκρότημα. Αυξημένη χρηματοδότηση των νηπιαγωγείων ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες για γραφική ύλη και αναλώσιμα και να μην επιβαρύνονται οι γονείς.
- Νέα αναλυτικά προγράμματα και βιβλία που να αντιστοιχούν στο στόχο της γενικής μόρφωσης και της ανάπτυξης της κριτικής σκέψης όλου του μαθητικού πληθυσμού. Αναγνώριση της διπλής αξίας της σχολικής γνώσης και μόρφωσης, αφενός για τη συνολική υπόθεση της κοινωνικής χειραφέτησης και αφετέρου για την υπόθεση καλλιέργειας κάθε μαθητή ξεχωριστά. Μείωση της ύλης σε όλο το εύρος της εκπαίδευσης. Βασικός στόχος πρέπει να είναι η συνεχής επιδίωξη για ισότητα στη μόρφωση, ακόμη κι αν αυτή προϋποθέτει τη θετική διάκριση υπέρ εκείνων που αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες. Στο πλαίσιο αυτό η ποσότητα της ύλης στο σχολικό αναλυτικό πρόγραμμα πρέπει να μειωθεί σε όλο το εύρος της εκπαίδευσης.
- Μεγάλο μέρος της κοινωνίας μετά το ξέσπασμα της κρίσης αδυνατεί να καλύψει την επαφή των παιδιών με ένα φάσμα μορφωτικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, τώρα που καταρρέει όλος ο προηγούμενος τρόπος ζωής. Το σχολείο είναι συχνά ο μόνος δημόσιος χώρος με ελεύθερους χώρους και υποδομές σε ένα πυκνοκατοικημένο αστικό ιστό. Πρέπει να διεκδικήσουμε την αξιοποίηση του σε μια λογική αντιπαράθεσης με τα ΕΑΕΠ και τις πολιτικές εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης. Άρα πρέπει να διεκδικήσουμε τη δυνατότητα του σχολείου να στεγάσει σε μια ζώνη ελεύθερων δραστηριοτήτων με μόνιμο προσωπικό (εκπαιδευτικοί, φύλακες, κλπ.) όλες εκείνες τις αθλητικές, πολιτιστικές δραστηριότητες που οι γονείς αδυνατούν πια να προσφέρουν στα παιδιά τους.
- Σύλλογος Διδασκόντων με αναβαθμισμένο διοικητικό και παιδαγωγικό ρόλο και θεσμοθετημένη πρωταγωνιστική θέση στη διαδικασία προγραμματισμού, σχεδιασμού, αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου. Με συχνές, τακτικές συνεδριάσεις όπου συλλογικά συζητούνται και αντιμετωπίζονται όλα τα παιδαγωγικά ζητήματα. Με προγραμματισμό / αποτίμηση του διδακτικού έργου σε τοπικά/κεντρικά αιρετά συλλογικά όργανα.
- Δημοκρατική λειτουργία της σχολικής μονάδας με ανώτερα και μόνα αποφασιστικά όργανα τον Σύλλογο Διδασκόντων και το Σχολικό Συμβούλιο. Με διευθυντή/συντονιστή, αιρετό και ανακλητό συνάδελφο που θα έχει διδακτικά καθήκοντα και τις ίδιες μισθολογικές απολαβές με όλους τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς και ανώτατο όριο θητείας. Λειτουργία γραμματειακής υποστήριξης σε όλα τα δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία.
- Αναδιαμόρφωση του προγράμματος σπουδών, περιεχομένου και στόχων της μόρφωσης των εκπαιδευτικών στα παιδαγωγικά τμήματα, τμήματα νηπιαγωγών και τις καθηγητικές σχολές. Επιμόρφωση/μετεκπαίδευση όλων των εκπαιδευτικών σε αντίστοιχη κατεύθυνση με απαλλαγή από τα διδακτικά καθήκοντα.
